(۱)
«کۊ»
کۊ
هەێ ئەۊ دۆنە ڕێخ کوچکڵەسا
ئەڵسەر شۆنەل تەنیای خوەێ
نیشتێیە
«کوه»
کوه
همان دانه‌ی کوچک شن است
روی شانه‌های تنهاییِ خودش
نشسته است
■■■
(۲)
«دمایین پاچا»
شەو هەزار و یەکمە
ت، چیرووکەگەت ئەوپەرتخ بردیتە و
وە لەوەیلێگ ک چمانێ هەفت قوڵف بێ‌کلیل لە لێیان دایتە
لە بان مۆبڵە وەنەوشەگەێ ژوورەگە
خەو کەفتێیەسە لێت
بەڵام من
وە قۆڕشکەگەێ خالیی قاوەگەم
ک هیرۆگلیف دۊابینی و پێشزانی لە ویر بردێیە
دنووڕم و
هۊر لە بانەشەو و شەوەیل داهاتوو دکەم
هۊر لە ئەژدەها هەفتسەرەگەێ تەنیایی
ک هەمۊشە ها خەوەر
هۊر لە وەفرە قورسەگەێ بێ‌دەنگی
ئەڵ بان شوون‌پاگان بۊچگ بەختەوەری
ئوو هۊر لە یە ک، چۊ وە بێ چیرووک ترەکێ
ک دجارە خۊن گەرم دەنگت
دەناو داڵانەگەێ سەردوسڕ ڕەگەیلم بخەێدەو ڕێ
م لە شارە ڕەش و تیەریکەگەێ مردەیل
دژیینید؟!
«آخرین قصّه»
شبِ هزارویکم است
تو، قصّه‌ات را به پایان رسانده‌ای و
با لب‌هایی که انگار هفت قفل بی‌کلید بر آن‌ها زده‌ای
روی مبل بنفش اتاق
خوابت برده است
من اما
به فنجان خالیِ قهوه‌ام
که هیروگلیفِ آینده‌بینی و پیشگویی را فراموش کرده است
نگاه می‌کنم و
به فردا شب و شب‌های آینده فکر می‌کنم
به اژدهای هفت‌سرِ تنهایی
که همیشه بیدار است
به برف سنگینِ سکوت
بر روی ردّپاهای کوچک خوشبختی
و به اینکه، چگونه بدون قصّه‌ای دیگر
که بازهم خونِ گرمِ صدایت را
در دهلیز سردِ رگ‌هایم جاری سازد
مرا در شهرِ سیاه و تاریکِ مردگان
زنده نگه خواهی داشت؟!
■■■
(۳)
مینەی
لە سەرەتا، وشە بۊ
سەرگەردان و هەڵوەدا
وە شوون لێوەگان ت گەردیا!
«جستجو»
در آغاز، کلمه بود
سرگردان و آواره
به دنبال لب‌های تو می‌گشت!
■■■
(۴)
«پەژارەم، هەر ئی باڵنە بیچکڵانەێ تەڕ و تلیکەسا»
پەژارەم
هەمیشە نێیەو وە وشە
تا ئەڵ یادگەێ ئسپێی کاغەز بنیسنمەێ و
دەناو دەفر نامەێک
ڤە ناونشان چاوانێک دە ئەولاێ دیوارەل بەرز زەمان
بسپارمەێ ڤە دەس باێ
پەژارەم
تاکەگلێک هەر ئی باڵنە بیچکڵانەێ تەڕ و تلیکەسا
ک ئەڵ بان شان چەپم غوژ ئڵاتێیە
نە!… ڤە بەردەفڕە نەڤاێنەێ
قەفەسیش بنە ئەۊلا
ک هەرگز ماڵی نێیەو
بێلە تا لە هەێمەێ ناوەێن شریقەێ ئەورەل
ئاوازەکەێ بخوەنێ
دماێ ڤاران
ئەوەندە دەنۊک دەێد ئەڵ زامەکەێ سینەم
تا پەنجەرەێ سوورێک
چەنە تەز باڵەلێ
وەرەو ئاسمان بێ‌پەرتخ، بچەکێ
ئێنگل…
«اندوهم، همین پرنده‌ی کوچکِ خیس است»
اندوهم
همیشه واژه نمی‌شود
تا بر حافظه‌ی سفید کاغذ بنویسمش
و درون پاکت نامه‌ای
به آدرس چشم‌هایی در آن‌سوی دیوارهای بلندِ زمان
به دست باد بسپارمش
اندوهم
گاهی همین پرنده‌ی کوچکِ خیس است
که روی شانه‌ی چپم کز کرده
نه!… با سنگ‌پرانی فراری‌اش نده
قفس را هم کنار بگذار
که هرگز اهلی نمی‌شود
بگذار تا در فاصله‌ی میان غرّشِ ابرها
نغمه‌اش را بخواند
پس از باران
آن‌قدر نوک می‌زند بر زخمِ سینه‌ام
تا پنجره‌ای سرخ
به اندازه‌ی کرختیِ بال‌هایش
رو به آسمانِ بی‌انتها، باز شود
آن‌گاه…
■■■
(۵)
«بێ‌کشکی وە «پرۆمتە» وتیمن»
نە، پرۆمتە!
تیەریکیی مێژووەگەێ خۊنبار مرۆڤ
وە بڵێزە و چۆمەتێگ، ڕووناک نیەود…
تکایە ئی‌جارە، «خوەر» ئەڕاێ ئیمە بدز!
«مخفیانه به «پرومته» گفتیم»
نه، پرومته!
تاریکیِ تاریخِ خونبارِ انسان
با شعله و مشعلی، روشن نمی‌شود…
لطفاً این بار، «خورشید» را برای ما بدزد!
■■■
(۶)
«ئەرا ژن، ژیان، ئازادی»
پەلکە و زڵفد
ئەودەر کەوشەن وشەگان نۊسم
لەناو ڕستەیلێگ وەبێ خاڵ کووتایی
شووڕ
تا بان شانەیل خۊنین خێیاوان
ئوو دەروەچەگانیش چەکیاێە هێلم:
ماڵەگەێ دەردەدارمان
پاژێگ لە چیرووکە ڕەنگینەگەێ بانانە
ئەگەرچە ئیسکە
تا قوڕگ
وە ئەزرەت هوونکای سروەێگ
سزیاێە!
«برای زن، زندگی، آزادی»
زلف و گیسویت را
بیرون از محدوده‌ی کلمات می‌نویسم
در جمله‌های بدون نقطه‌ی پایان
فروهشته و رها
تا روی شانه‌های خونینِ خیابان
و پنجره‌ها را نیز باز می‌گذارم:
خانه‌ی رنجور ما
فصلی از داستانِ زیبای آینده است
اگرچه اکنون
تا گلو
در حسرتِ خنکای یک نسیم
سوخته است!
■■■
(۷)
«ئاماژە»
دەریا، پەپۊلە کەوەێ مەزنێگە
ئامادەێ باڵەوگرتن
ژە سەر کلگەیلت
هناێ، ئاماژە کەی وە وڵام پرسیارێگ
ک هێمان ئەڵسەر لەوەیل تینگم
لەناو پیلەگەێ ها خەو!
«اشاره»
دریا، پروانه‌ی آبیِ عظیمی‌ست
آماده‌ی پرواز
از نوک انگشتانت
وقتی اشاره می‌کنی به جوابِ پرسشی
که هنوز روی لب‌های تشنه‌ی من
درون پیله‌اش خواب است!
■■■
(۸)
«ئاویی دۊر»
تارمایی
یا شەوەێ شەوانە نییە
ئێ قڵاسییە
ڕاسیی خەمناک ڕووژانەێ ئیمەس
ک هەر وە سات
پەێ دۊرییەکەت قیژنێ
ئەێ ئاویی دۊر!
ک ناوت «ئازادی»یە
«آبیِ دور»
شبح
یا کابوسِ شبانه نیست
این کلاغ سیاه
واقعیتِ غمناکِ روزانه‌ی ماست
که هر لحظه
دوری‌ات را جیغ می‌کشد
ای آبیِ دور!
که نامت «آزادی»ست
■■■
(۹)
«ساز بێ‌دەنگی»
ساز بێ‌دەنگییم ئەز
بژنەوەم، بێ پێژەن…
«سازِ سکوت»
سازِ سکوتم من
بی‌زخمه، مرا بشنو…
■■■
(۱۰)
«ئی زامە، ئاشارەو نێیەو!»
ئەرێ لەناو بێ‌دەنگیی ڕەها
هەڵفڕین خۊنالین کەمووتەرێ
چەوەیل خەمسەرد خەڵک
وەرەو ئاسمان ئەڵگەردنێ؟!
لە ژێر هێرش وەفر تەنیایی سەدە
ژە م نەخواز هاوار نەکەم
ئی زامە، ئاشارەو نێیەو!
«این زخم، پنهان‌شدنی نیست!»
در سکوت مطلق آیا
پرواز خون‌آلود کبوتری
چشمان بی‌خیال مردم را
به سمت آسمان خواهد چرخاند؟!
زیر هجوم برفِ تنهاییِ قرن
از من نخواه فریاد برنیاورم
این زخم، پنهان‌شدنی نیست!
■■■
(۱۱)
«ڤەدڵ‌چڕ»
دەمم، ناو کەس دە ڤیرێ نییە
ڤە دڵم دووس چڕم!
«دل‌آواز»
دهانم، نامِ کسی در خاطرش نیست
دوست را با دلم صدا می‌زنم!
ریوار آبدانان
