در فرشته‌های کاغذی این هفته می‌خوانیم:
• دون ژوان؛ نوشته‌ی پیتر هانتکه/ محبوبه عموشاهی
• سال بلوا از عباس معروفی/ شبنم کاظمی
قبلاً رمان «فریدون سه پسر داشت» از عباس معروفی، در این ستون معرفی شده است.
کتاب «دونژوان، از زبان خودش» نوشته‌ی «پیتر هانتکه» در سال ۲٠٠۴ است که توسط «اژدر انگشتری» ترجمه شده و نشر «بیدگل» آن را منتشر کرده است.
کتاب درباره‌ی شخصیت دونژوان است که در حال فرار کردن، از روی دیوار به داخل مهمان‌خانه‌ای می‌پرد و در ادامه، داستان اتفاقی که برایش افتاده را برای صاحب آنجا تعریف می‌کند.
فرم کتاب می‌توان گفت که فریم یا قصه‌هایی در دل قصه‌ای دیگر است. کتاب از زبان اول‌شخص و توسط آشپز یا صاحب مهمان‌خانه‌ای که دونژوان به آن وارد شده، روایت می‌شود. اگرچه که راوی آن‌قدر در طول کتاب غرق در داستان‌های دونژوان می‌شود که در جاهایی به نظر می‌رسد راوی سوم‌شخص باشد.
کتاب دارای لایه‌های فلسفی و روانشناختی است. پیتر هانتکه با استفاده از تکنیک متافیکشن دائماً به ما یادآوری می‌کند که در حال شنیدن قصه‌ی دونژوان از زبان خودش یا شاید بهتر است بگوییم از زبان آشپز مهمان‌خانه هستیم. هرچه که در رمان جلوتر می‌رویم متوجه می‌شویم که راوی یا صاحب مهمان‌خانه، راوی غیرقابل اعتمادی‌ست و در جاهایی نیز به‌وضوح می‌گوید که با جزئیات کمی که دونژوان تعریف کرده، به تصویرسازی ماجراها پرداخته است. حتی در جاهایی شک می‌کنیم که شاید شخصیت دونژوان نیز تصویری از تخیلات او باشد. این ویژگی‌های کتاب باعث می‌شود که مرز بین خیال و واقعیت از بین برود.
● محبوبه عموشاهی ●
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
سال بلوا رمانی مدرن از عباس معروفی در سال ۱۳۸۲ منتشر شد. داستان رمان در سال 1320 و روزهای منتهی به اشغال خاک ایران در جنگ جهانی دوم و در سنگسر می‌گذرد.
این رمان درس‌های زیادی درباره‌ی جریان سیال ذهن به من داد. از دیدن مهارت نویسنده در چینش تکه‌های داستان با این تکنیک هم شگفت‌زده شدم، هم یاد گرفتم و هم لذت بردم. کتاب را قبلا هم خوانده بودم ولی دوباره‌خوانی‌اش، آن هم وقتی خودم توی تب می‌سوختم لذت وافری داشت.
معروفی با تکنیک جریان سیال ذهن قصه را از طریق تداعی آزاد با انقطاع‌های زمانی پی‌درپی روایت می‌کند و به این ترتیب مخاطب را وا می‌دارد که وارد بازی شده و رمز و رازهای آن را برای خود حل کند و معنا را خودش کشف کند.
روایت، محکم، کوبنده و با تعلیق آغاز می‌شود. داستان در هفت شب روایت می‌شود. هفت شبی که با ضربات متعدد موزر بر سر نوشا آغاز می‌شود. شوهرش نوشا را تا حد مرگ با ضربات موزر می‌زند. نوشا در هفت شبی که بین مرگ و زندگی دست و پا می‌زند، نیمه‌هوشیار داستانش را بازگو می‌کند…
شب‌های فرد توسط نوشا روایت می‌شود و شامل مرور خاطرات و وقایع گذشته با نظمی غیرمنطقی و غیرخطی (ناشی از دست‌به‌گریبانی راوی با مرگ؛ سنخیت فرم با محتوا) است. شب‌های زوج را دانای کل روایت می‌کند و شامل رخدادهای بیرون از خانه و درباره‌ی اوضاع اجتماعی سیاسی آن دوران است و با نظمی خطی روایت می‌شود.
معروفی «سال بلوا» را در اردیبهشت ۱۳۶۸ شروع و در خرداد ۱۳۷۱ تمام کرد. سال ۱۳۸۲ انتشارات ققنوس آن را چاپ کرد.
خواندن بعضی کتاب‌ها مثل شرکت در کلاس درس است و به نظرم سال بلوا هم یکی از این کتاب‌هاست.
● شبنم کاظمی ●
