بخشی از سخن سردبیر:
همیشه وقتی با واژههایی مثل متفاوت، پیشرو و… سر و کار داریم یادمان میرود که این کلمات بهخودیخود، فاقد معنای ذهنی هستند. یادمان میرود سؤالاتی بپرسیم نظیر «متفاوت با چی؟»، «پیشرو از چه جنبهای؟»، «کدام طرف پیش است و کدام طرف پس؟» و… بعد از مدتی یک ذهنیت ثابت برای فرد یا جمع ایجاد میشود و دیگر تغییر دادن آن غیرممکن یا حداقل دشوار میشود. برای همین هم خیلی از جریانهایی که علیه سیستم یا کلیشهها برخاستهاند، بعد از مدتی خودشان به یک سیستم یا کلیشهی جدید مبدّل میشوند. این اتفاق در هنر بارها رخ داده و باز هم اتفاق خواهد افتاد. شاید ذات انسان در خطکشی کردن و تن دادن به چارچوبهاست و عادت کردن برای بقا، اما من مطمئنم که وظیفهی هنر این نیست. هنر باید مرزها را بشکند و مثل رودی در حرکت باشد وگرنه به زودی جز مردابی از آن نخواهد ماند.
شمارهی جدید مجله برای من یک چالش جالب بود. در این شماره، برخلاف شمارههای قبلی، مخاطب قرار نبود چه در محتوا و چه در طراحی گرافیکی، شاهد یک اثر ساختارشکن باشد. اتفاقاً قرار بود حداقل در ظاهر، یک کار آکادمیک شکل بگیرد. مروری بر آثار شاعران، نویسندگان و ترانهسرایانی که در قید حیات هستند در چهل سال اخیر. برای ما که همیشه در حال شکستن قواعد بودیم، این تجربه، خود، کاری متفاوت و هنجارشکنی محسوب میشد، مخصوصاً اینکه قواعد یک مجله و گاهنامهی پیشرو را زیر پا میگذاشت و بیشتر شبیه یک کتاب مرجع بود. البته که این نوع بازگشت به گذشته و استفاده از شکلهای سنتی برای بیان حرفهایی تازه، در هنر پستمدرن چیز جدیدی نیست، اما قصد ما آن بود که در جزئیات، همان خلاقیتها و تفاوتهای شخصی خودمان را داشته باشیم. همان نگاه متفاوتی که به امضای مخصوص این گاهنامه بدل شده است.
اسم این شماره را «ژ» گذاشتیم. حرفی که یکی از کمکاربردترین و تنهاترین حروف فارسی است. حرفی که اگرچه یکی از آن چهار حرف تفاوت زبان فارسی و عربی است، اما حتی در بین آن چهار حرف هم کمترین توجه به او میشود. تلختر آنکه بسیاری از کلماتی هم که در گفتار امروز دارای «ژ» هستند، از زبان فرانسوی وارد فارسی شدهاند و متعلق به خود ما نیستند. درعوض کلمات فارسی دارای حرف «ژ» به مرور از زبان روزمره کنار رفته و بسیاریشان را دیگر تنها در اشعار و متون گذشتگان میتوان پیدا کرد.
برای دانلود این گاهنامه، روی لینک زیر کلیک کنید:
شمارههای قبلی گاهنامه:
گاهنامهی «میم» (شمارهی اول) – نسخهی ویندوز – نسخهی موبایل
گاهنامهی «جیم» (شمارهی دوم)
گاهنامهی «لاف» (شمارهی سوم)